Załóż firmę z funduszami unijnymi!

W latach 2007 – 2013 prawie 200 tys. osób uzyskało wsparcie z funduszy europejskich na otwarcie działalności gospodarczej. Zwykle obejmowało ono dofinansowanie do uruchomienia firmy, ale także pomoc doradczą i szkoleniową. Nowe możliwości związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej zaplanowano także w programach na lata 2014 – 2020.

Gdzie i kiedy?

Trwają prace nad przygotowaniem i zatwierdzeniem nowych programów operacyjnych, które będą wdrażane do 2020 roku. Wszystkie programy są jeszcze negocjowane z Komisją Europejską w celu ustalenia ich ostatecznego kształtu. Dlatego ciągle nie mamy stuprocentowej pewności, jak będą wyglądały nowe instrumenty związane z zakładaniem działalności gospodarczej. Z projektów nowych programów operacyjnych na lata 2014 – 2020 możemy już jednak wyczytać wiele informacji.

Przewiduje się, że nowe programy zostaną przyjęte do końca 2014 roku, a wówczas będzie można przystąpić do opracowania bardziej szczegółowych założeń i ogłosić konkursy, w których będzie można starać się o dofinansowanie.

Po zakończeniu prac legislacyjnych związanych z przygotowaniem prawnych ram dla wdrażania funduszy europejskich 2014-2020, najprawdopodobniej dostępne będą możliwości dofinansowania założenia firmy na terenie Mazowsza w ramach następujących programów:

- Program Inteligentny Rozwój 2014-2020

- Program Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020

- Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020

- Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020

Wybór właściwego źródła dofinansowania zależeć będzie od tego, kto będzie chciał otworzyć firmę, gdzie będzie ona zarejestrowana oraz w jakim zakresie będzie to firma innowacyjna.

Innowacje dla Inteligentnego Rozwoju

Nowy program Inteligentny Rozwój 2014-2020 koncentruje się wokół zagadnień: współpracy badawczo – rozwojowej, infrastruktury B+R, wsparcia instytucji otoczenia biznesu, innowacyjnych rozwiązań w firmach, współpracy kooperacyjnej oraz promocji gospodarki.

W Programie Inteligentny Rozwój zaplanowano także program o roboczej nazwie „starter”, który jest dedykowany nowym, innowacyjnym przedsiębiorstwom. Starter ma składać się z dwóch etapów - preinwestycyjnego i kapitałowego.

Wsparcie udzielane będzie przez wybrane w drodze konkursu inkubatory, w tym inkubatory przedsiębiorczości akademickiej, centra transferu technologii i innowacji, akceleratory technologii, parki naukowo-technologiczne.

Osoba zamierzająca założyć firmę i posiadająca innowacyjny pomysł na działalność, powinna zgłosić się do któregoś z inkubatorów. Dokonają one selekcji najlepszych projektów składanych przez potencjalnych przedsiębiorców. Wybrane pomysły poddawane będą tzw. preinkubacji. Oznacza to, że na zlecenie inkubatora przeprowadzone będą badania innowacyjnego rozwiązania oraz analiza rynku, w celu ustalenia, czy dane rozwiązanie ma potencjał znaczącego zaistnienia na rynku i przyniesienia zysku. Na tej podstawie zostanie opracowany biznesplan i studia wykonalności. Jeśli przeprowadzone analizy będą rokujące, inkubator pomoże młodemu przedsiębiorcy założyć i rozwinąć działalność.

Sukces etapu preinkubacji wiąże się z możliwością zawiązania spółki przez pomysłodawcę oraz zasileniem kapitałowym nowopowstałego przedsiębiorstwa.

Informacji na temat tej formy dofinansowania na założenie działalności gospodarczej można poszukiwać na stronie internetowej Programu Inteligentny Rozwój: www.poig.gov.pl/2014_2020. Warto także zaglądać na Portal Innowacji – specjalną stronę internetową zawierającą różnorodne wskazówki w obszarze przedsiębiorczości i innowacyjności (www.pi.gov.pl).

Wiedza Edukacja i Rozwój dla młodych

Program Wiedza Edukacja Rozwój będzie zapewniał głównie wsparcie rozwiązań systemowych w zakresie rynku pracy i integracji społecznej oraz edukacji. W programie zostało przewidziane również dofinansowanie dla uczelni wyższych oraz dla projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej. W ramach Programu Wiedza Edukacja Rozwój wspierane będą obszary zatrudnienia i mobilności pracowników, włączenia społecznego i walki z ubóstwem, inwestowania w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie oraz wzmacniania sprawności i efektywności państwa.

Środki unijne dla Programu Wiedza Edukacja Rozwój pochodzą z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz, w przypadku jednej z części programu, także z Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych (ang. Youth Employment Initiative – YEI).

YEI finansuje pierwszą część Programu Wiedza Edukacja Rozwój o nazwie „Osoby młode na rynku pracy”. To właśnie tu przewidziano różnego rodzaju mechanizmy wsparcia adresowane do młodych osób bez pracy. Celem pomocy jest ich aktywizacja zawodowa oraz poprawa sytuacji na rynku pracy. Obok takich instrumentów, jak staże, szkolenia, dofinansowanie studiów podyplomowych, kosztów egzaminów, bony szkoleniowe, stażowe i zatrudnieniowe, zaplanowane jest także udzielanie pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej w ramach Programu Wiedza Edukacja Rozwój udzielane będą dla osób pozostających bez pracy do 29 roku życia. Wsparcie będzie oczywiście przyznawane na preferencyjnych warunkach (tzn. znacznie korzystniejszych niż warunki rynkowe). Funduszami na te formy dofinansowania będzie dysponował Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Celem przedsięwzięcia jest rozwój przedsiębiorczości, szczególnie wśród osób młodych, oraz tworzenie nowych miejsc pracy jako elementów rozwoju rynku pracy, przeciwdziałania bezrobociu i promowania zatrudnienia.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Programu Wiedza Edukacja Rozwój (www.efs.gov.pl/2014_2020) oraz na portalu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (www.mpips.gov.pl).

Zakładanie firmy w regionie

Podobnie, jak miało to miejsce w ramach perspektywy budżetowej 2007-2013, tak i w kolejnych latach Zarządy Województw będą miały możliwość wskazywania celów i priorytetów dla swego regionu – będą zarządzały Regionalnymi Programami Operacyjnymi. Środki Europejskiego Funduszu Społecznego dedykowane rynkowi pracy, które wcześniej wdrażane były za pośrednictwem regionalnego komponentu Programu Kapitał Ludzki, w nowej perspektywie budżetowej trafią bezpośrednio do programów regionalnych.

W programach regionalnych zaplanowano pomoc w postaci dotacji (bezzwrotnych) oraz w postaci pożyczek (zwrotnych) na założenie działalności gospodarczej z możliwością połączenia z modułem szkoleń przygotowujących organizacyjnie do podjęcia aktywności zawodowej.

Pomoc w postaci dotacji skierowana zostanie wyłącznie do osób z grup defaworyzowanych, tj. osób, które doświadczają największych trudności związanych z wejściem i utrzymaniem się na rynku pracy (są to np. osoby młode – od 25 do 30 roku życia, osoby po 50 roku życia, osoby niepełnosprawne, osoby bez kwalifikacji zawodowych, osoby długotrwale bezrobotne i kobiety). Każdy Zarząd Województwa będzie mógł wskazać grupy, do których w sposób szczególny kierowane będzie wsparcie na założenie działalności gospodarczej adekwatnie do sytuacji panującej na rynku pracy w danym regionie.

Elementem wspomagającym, w niniejszej interwencji dla osób zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą, będzie możliwość uzyskania wsparcia ukierunkowanego na kursy z zakresu podstaw organizacyjnych przedsiębiorczości.

Zgodnie z założeniami Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020 do grup defaworyzowanych, które doświadczają największych trudności związanych z wejściem i utrzymaniem się na rynku pracy oraz które będą mogły starać się o wsparcie dotacyjne, zaliczają się:

- osoby młode – od 25 do 30 roku życia,

- osoby po 50 roku życia,

- osoby niepełnosprawne,

- osoby bez kwalifikacji zawodowych,

- osoby długotrwale bezrobotne,

- kobiety

Pomoc w postaci dotacji bezzwrotnych skierowana zostanie wyłącznie do osób z grup defaworyzowanych, którym w związku z brakiem zdolności finansowej do wyposażenia stanowiska pracy (w tym również pierwszego zaopatrzenia w towar) bardzo trudno jest założyć własną firmę.

Uzupełnieniem tych działań będą dotacje na doposażenie lub wyposażenie stanowiska pracy utworzonego w przedsiębiorstwie wyłącznie dla osoby bezrobotnej należącej do grupy osób będących w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy - defaworyzowanych.

Szczególnie istotne znaczenia będzie miało wspieranie tworzenia miejsc pracy, w sektorach oferujących nowe źródła wzrostu, takich jak: gospodarka ekologiczna, srebrna gospodarka (dla osób starszych), technologie informacyjno-komunikacyjne, usługi osobiste, usługi zdrowotne i socjalne, wsparcie podmiotów ekonomii społecznej.

Zakłada się, że do 2023 roku dzięki programowi regionalnemu na Mazowszu na lata 2014-2020 ponad 6 tys. osób otrzyma środki na podjęcie działalność gospodarczej w formie dotacji, a ponad 1 tys. – w formie mikropożyczki.

Aktualności w zakresie środków na otwieranie działalności będą dostępne na stronie internetowej programu regionalnego dla Mazowsza: http://rpo.mazovia.pl.

Na obszarach wiejskich - rolnicy

Fundusze Europejskie przewidują dodatkowe wsparcie na zakładanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. Ma to służyć wspieraniu przedsiębiorczości na wsi, pomocy dla osób, które chcą odejść z rolnictwa i rozszerzaniu zakresu usług dostępnych na terenach poza miastami.

Wsparcie związane z zakładaniem działalności gospodarczej na obszarach wiejskich, jest realizowane w dwóch wymiarach. Pierwszy z nich dotyczy osób opłacających składki w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Drugi wymiar związany jest z dofinansowaniem dla osób ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Dla płatników KRUS w nowym Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 zaplanowano instrument o nazwie Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich (premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej).

Pomoc może być przyznana, jeżeli wnioskodawca spełnia następujące warunki:

- jest ubezpieczony na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik,

- przedłoży biznesplan dotyczący planowanej działalności pozarolniczej

- gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca, ma wielkość ekonomiczną nie większą niż 15 tys. euro,

- za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w którym pracuje wnioskodawca,

- gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca położone jest w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców.

Zgodnie z założeniami tego instrumentu, osoba chcąca założyć pozarolniczą działalność gospodarczą, będzie mogła otrzymać do 100 tys. zł na ten cel.

Na obszarach wiejskich – nie-rolnicy

Dla osób ubezpieczonych w ZUS zaplanowano natomiast instrument o skomplikowanej nazwie Realizacja iteracji w ramach lokalnych strategii rozwoju. Dofinansowania w ramach tej części udzielane będą przez tzw. Lokalne Grupy Działania. Są to najczęściej stowarzyszenia działające w kilku sąsiadujących ze sobą gminach, których celem jest wspieranie lokalnej społeczności i rozwoju lokalnego na swoim terenie. Wdrażają także różne środki, m.in. z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich – w tym właśnie na zakładanie bądź rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wsparcie będzie skierowane do osób, które chcą uruchomić pozarolniczą działalność gospodarczą na obszarze wiejskim (w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców). O środki będzie mogła wystąpić tylko taka osoba, która mieszka na wsi.

Dofinansowanie będzie miało prawdopodobnie charakter refundacji środków. Warunkiem ma być także utworzenie przynajmniej jednego miejsca pracy (w co wliczone będzie także samozatrudnienie osoby, która uruchomi działalność).

Dofinansowanie nie będzie mogło przekroczyć 300 000 zł, a wnioskodawca będzie musiał zapewnić także wkład własny, który nie będzie mógł być mniejszy niż 50% wartości inwestycji.

Informacji na temat Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich można znaleźć na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi: www.minrol.gov.pl.

Dodatkowe możliwości

Warto pamiętać, że nie tylko fundusze europejskie wspierają osoby chcące założyć swoją działalność gospodarczą.

Osoby zarejestrowane w urzędzie pracy jako bezrobotne, powinny skierować się także do swojego urzędu pracy, który być może będzie w stanie wesprzeć inicjatywy związane z uruchamianiem działalności.

Działają także inkubatory przedsiębiorczości, które mogą udostępnić miejsce do prowadzenia działalności, a także świadczą usługi doradcze i szkoleniowe związane z zakładaniem i prowadzeniem firmy. Są to zarówno inkubatory akademickie, jak i inne tego typu instytucje, więc wspierają nie tylko studentów, ale także inne osoby, które chciałyby uruchomić działalność.

Studenci ostatnich lat studiów oraz bezrobotni absolwenci (do 4 lat po ukończeniu studiów) powinni zainteresować się także programem Pierwszy Biznes-Wsparcie w starcie. Jest to inicjatywa realizowana we współpracy Banku Gospodarstwa Krajowego i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Przewiduje bardzo niskooprocentowane i częściowo umarzalne pożyczki na zakładanie firmy. Więcej szczegółów na ten temat: www.wsparciewstarcie.info.

Osoby zainteresowane pozyskaniem funduszy na uruchomienie działalności gospodarczej zapraszamy do skorzystania z bezpłatnych usług Centralnego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich oraz innych punktów informacyjnych (dane kontaktowe: www.funduszeeuropejskie.gov.pl/punkty). Specjaliści pomogą w określeniu właściwych źródeł wsparcia.