Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa lędźwiowego. Lumbago

Bóle kręgosłupa są najczęstszą przyczyną wizyt u lekarza i  dotyczą osób w każdym wieku. Powodem takiego stanu rzeczy jest zmiana naszego codziennego funkcjonowania. Większość czasu spędzamy w pozycji siedzącej w szkole, pracy czy samochodzie. Nie mamy czasu na regularną aktywność fizyczną.

 Istotną rolę odgrywają również  nasze, nieprawidłowe nawyki ruchowe takie jak schylanie się  w niewłaściwy sposób czy  wstawanie z łóżka.

 Nasz system mięśniowy staje się coraz słabszy, a przez to kręgosłup narażony jest na patologiczne zmiany w obrębie swoich struktur. Objawy bólowe lokalizują się  zarówno w dolnym  odcinku kręgosłupa, jak również w jego górnej części.

  Kręgosłup oprócz swej głównej funkcji podporowej spełnia również funkcję ruchową, amortyzującą i ochraniającą narządy wewnętrzne. Jego budowa jest ściśle określona, chociaż może się nieznacznie różnić u każdego z nas pod względem wielkości wygięcia poszczególnych odcinków.  Anatomiczne krzywizny w płaszczyźnie strzałkowej tworzą kształt litery „ S” . Odcinek szyjny i lędźwiowy wygięte są do przodu i tworzą lordozę, natomiast odcinek piersiowy kręgosłupa wygięty jest do tyłu i tworzy kifozę piersiową.

  Odcinek lędźwiowy składa się z pięciu kręgów. Pomiędzy trzonami każdego z kręgów znajdują się krążki międzykręgowe, potocznie zwane dyskami, których główną funkcją jest amortyzacja wstrząsów, do których dochodzi podczas naszego funkcjonowania w ciągu dnia. W przenoszeniu obciążeń kręgosłup wspomagany jest przez mięśnie przykręgosłupowe, jak również mięśnie brzucha i klatki piersiowej. Ich znaczenie rośnie wraz z wielkością obciążenia, któremu poddawany jest nasz organizm. Wzrasta wtedy ciśnienie w jamie brzusznej i klatce piersiowej, które odciąża kręgosłup i stawy międzykręgowe. Niewydolne czy osłabione mięśnie wspomagające i utrzymujące pionową postawę ciała nie są w stanie zmniejszyć nacisku, któremu poddawany jest kręgosłup, a w konsekwencji prowadzi to do zbyt szybkiego zużywania powierzchni stawowych i degeneracji krążka międzykręgowego, zespołów przeciążeniowo- bólowych a w dalszych stadiach może doprowadzić do powstania przepuklin czy osteofitów (wyrośla kostne na powierzchni trzonów kręgów).

Główne objawy zespołu przeciążeniowo – bólowego odcinka lędźwiowego to:
– silny ból o charakterze ostrym pojawiający się nawet kilka razy w miesiącu
– zwiększone napięcie mięśni w okolicy, w której nastąpiły zmiany i toczy się proces zapalny
– promieniowanie do pośladka czy tylnej strony uda

  W przypadku pojawienia się opisanych  objawów należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem w celu skierowania na rehabilitację leczniczą. Współczesna medycyna oparta jest na wyspecjalizowanych metodach diagnostycznych i leczniczych  dlatego najlepszym rozwiązaniem jest udanie się do poradni rehabilitacyjnej.  W przypadku braku poprawy po leczeniu rehabilitacyjnym trwającym od 2-4 tygodni wymagana jest rozszerzona diagnostyka kręgosłupa polegająca na  wykonaniu badaniu rezonansu magnetycznego. Badanie to określi  stopień uszkodzenia elementów nerwowych w celu ewentualnej kwalifikacji do zabiegu operacyjnego.

  Szybka diagnoza oraz dobrze prowadzona rehabilitacja lecznicza mogą znacznie poprawić jakość życia pacjenta oraz zapobiec nawrotowi bólu. Rehabilitacja może być jedyną i skuteczną metodą leczenia prowadzącą do pełnego wyleczenia. 

Niestety zaniedbanie leczenia prowadzi do nieodwracalnych zmian w kręgosłupie i rdzeniu k ręgowym  i często wymaga leczenia operacyjnego. Rehabilitacja w przypadku zespołu przeciążeniowo – bólowego zależy od stanu klinicznego pacjenta i jest opracowywana indywidualnie.

  W jej skład wchodzą zabiegi z zakresu kinezyterapii czyli terapia manualna i ćwiczenia z terapeutą jak również zabiegi z zakresu fizykoterapii. Rodzaj zabiegów fizykalnych zależy od stanu internistycznego pacjenta oraz fazy przebiegu choroby (ostry, podostry czy przewlekły). Podczas indywidualnej pracy z fizjoterapeutą wykorzystywane są techniki z zakresu terapii manualnej, osteopatii, a także wyciągi trakcyjne, pozycje złożeniowe, ćwiczenia wg. koncepcji PNF, mobilizacje oraz neuromobilizacje.  W leczeniu  bardzo ważna jest ścisła współpraca  pacjenta z pacjentem.

  Na każdym etapie rehabilitacji pacjent jest informowany o  aktualnym procesie leczenia. W miarę ustępowania dolegliwości wprowadzane są  nowe ćwiczenia, których celem jest wzmocnienie struktur, które wspomagają uszkodzony odcinek kręgosłupa w jego codziennej pracy, co umożliwia pacjentowi szybki i efektywny powrót do codziennych zajęć. Pacjent powinien również uzyskać instruktaż na temat prawidłowego funkcjonowania w ciągu dnia oraz uczy się prawidłowego zapobiegania nawrotom dolegliwości bólowych.

  Nigdy nie należy leczyć się na „własną rękę”. Wszelkie próby ćwiczeń we własnym zakresie czy korzystanie z klubów fitness, siłowni pod okiem osób, które nie mają doświadczenia w pracy z pacjentami z dolegliwościami bólowymi mogą w sposób nieodwracalny pogorszyć stan naszego kręgosłupa i doprowadzić do trwałego kalectwa.