Część projektów w funduszach na lata 2014 – 2020 powinna wpisywać się w koncepcję inteligentnej spec

Fundusze unijne w latach 2014 – 2020 podlegają silnej koncentracji, to jest skupieniu na konkretnych obszarach określonych w dokumentach strategicznych. Komisja Europejska, przygotowując państwa członkowskie do wdrażania nowych środków, określiła 11 celów tematycznych, czyli obszarów przewidzianych do wsparcia. Pierwszym z nich jest sfera badań, rozwoju i innowacji. Warunkiem realizacji projektów w tym celu tematycznym jest jednak wpisanie się w koncepcję inteligentnej specjalizacji. Na czym to polega? Każde państwo dokonuje analizy swoich potencjałów i możliwości rozwojowych, a następnie wybiera te dziedziny, które świadczą o jego największej konkurencyjności i stanowią największą szansę na osiągnięcie sukcesu, zwiększenie przewagi nad innymi regionami, czyli na wyspecjalizowanie się w konkretnych branżach. Ponieważ specjalizacje te dotyczą najczęściej obszarów badawczych i innowacyjnych, nazywane są inteligentnymi specjalizacjami.

SPECJALIZACJE KRAJOWE

Krajowe inteligentne specjalizacje zostały określone w Programie Rozwoju Przedsiębiorstw opracowanym przez Ministerstwo Gospodarki, a przyjętym przez Radę Ministrów 8 kwietnia 2014 roku. Dokument przedstawia proces analityczny wyłaniania inteligentnych specjalizacji na poziomie krajowym (obszary B+R+I) oraz zarys procesu ich monitorowania i aktualizacji. Określa priorytety gospodarcze w obszarze B+R+I, których rozwój zapewni tworzenie innowacyjnych rozwiązań społeczno-gospodarczych, zwiększenie wartości dodanej gospodarki i podniesienie jej konkurencyjności na rynkach zagranicznych.

Krajowa inteligentna specjalizacja jest dokumentem otwartym, który będzie podlegał ciągłej weryfikacji i aktualizacji w oparciu o system monitorowania oraz zachodzące zmiany społeczno-gospodarcze.

W CZYM BĘDZIEMY SIĘ SPECJALIZOWAĆ

18 krajowych inteligentnych specjalizacji określono w ramach następujących działów: zdrowe społeczeństwo, biogospodarka rolno-spożywcza i środowiskowa, zrównoważona energetyka, surowce naturalne i gospodarka odpadami oraz innowacyjne technologie i procesy przemysłowe. Należą do nich:

a)       Zdrowe społeczeństwo

Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne
Diagnostyka i terapia chorób cywilizacyjnych oraz w medycynie spersonalizowanej
Wytwarzanie produktów leczniczych

b)       Biogospodarka rolno-spożywcza, leśno-drzewna i środowiskowa

Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolno-spożywczego i leśno-drzewnego
Zdrowa żywność (o wysokiej jakości i ekologiczności produkcji)
Biotechnologiczne procesy i produkty chemii specjalistycznej oraz inżynierii środowiska

c)       Zrównoważona energetyka

Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania, przesyłu i dystrybucji energii
Inteligentne i energooszczędne budownictwo
Rozwiązania transportowe przyjazne środowisku

d)       Surowce naturalne i gospodarka odpadami

Nowoczesne technologie pozyskiwania, przetwórstwa i wykorzystania surowców naturalnych oraz wytwarzanie ich substytutów
Minimalizacja wytwarzania odpadów, w tym niezdatnych do przetworzenia oraz wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku)
Innowacyjne technologie przetwarzania i odzyskiwania wody oraz zmniejszające jej zużycie

e)       Innowacyjne technologie i procesy przemysłowe (w ujęciu horyzontalnym)

Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym nanoprocesy i nanoprodukty
Sensory (w tym biosensory) i inteligentne sieci sensorowe
Inteligentne sieci i technologie geoinformacyjne
Elektronika oparta na polimerach przewodzących
Automatyzacja i robotyka procesów technologicznych
Optoelektroniczne systemy i materiały

SPECJALIZACJE W REGIONACH

Poza specjalizacjami krajowymi, każde województwo określa także swoje regionalne inteligentne specjalizacje. Opracowywane są specjalne dokumenty, tzw. regionalne strategie innowacji, których integralną część stanowi także wykaz regionalnych inteligentnych specjalizacji. Ponad połowa regionów wszystkie procedury ma już za sobą, kolejna połowa jest na późnym stadium zaawansowania (prace powinny zakończyć się jeszcze w 2014 roku). Nowatorską metodę wybrał samorząd województwa pomorskiego, który ogłosił konkurs na wyłonienie regionalnych inteligentnych specjalizacji. Będzie on rozstrzygnięty do końca roku.

NA MAZOWSZU

Na Mazowszu, na podstawie diagnozy potencjału naukowego, gospodarczego oraz społecznego, a także uwzględniając uwarunkowania zewnętrzne, zaproponowano następujące obszary posiadające największe możliwości rozwojowe:

Obszary gospodarcze (o profilu przemysłowym):

®      sektor chemiczny,

®      sektor medyczny,

®      sektor rolno-spożywczy,

®      sektor energetyczny,

®      sektor IT

Technologie wiodące:

®      biotechnologia,

®      technologie informacyjno-komunikacyjne,

®      nanotechnologie,

®      fotonika,

®      elektronika

Procesy usługowe:

®      usługi B2B,

®      usługi B+R

DLACZEGO WARTO SIĘ SPECJALIZOWAĆ?

Znajomość koncepcji inteligentnych specjalizacji może być bardzo przydatna. Wnioskodawcy, którzy będą chcieli realizować przedsięwzięcia w pierwszym celu tematycznym, poświęconym zagadnieniom badawczo – rozwojowym i innowacyjnym, będą musieli wpisywać się w tą koncepcję. Przedsiębiorcy planujący projekty zwiększające konkurencyjność swoich firm będą natomiast mogli skorzystać na tym, że realizują przedsięwzięcia zgodne z inteligentnymi specjalizacjami. Projekty w trzecim celu tematycznym będą bowiem przewidywać dodatkowe punkty przy wyborze wniosków, jeśli będą one zgodne z koncepcją inteligentnej specjalizacji.

INFORMACJE

Zapraszamy do kontaktu z Punktami Informacyjnymi Funduszy Europejskich, których specjaliści pomogą zarówno we wskazaniu możliwości dofinansowania, jak i przygotowaniu czy realizacji projektu. Chętnie wyjaśnią także dodatkowe zagadnienia związane z koncepcją inteligentnej specjalizacji.