Fundusze dla Mazowsza na lata 2014 – 2020

CZĘŚĆ 7. WALKA Z WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM I UBÓSTWEM

Od dłuższego czasu trwają intensywne prace nad Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Mazowieckiego (RPO WM) – czyli programem, w ramach którego w najbliższych latach będą mogły starać się o unijne dofinansowanie firmy i instytucje prowadzące działalność na terenie Mazowsza. W kwietniu projekt programu został przesłany do negocjacji z Komisją Europejską, które cały czas trwają.

Ciągle nie znamy wielu szczegółów – precyzyjnych zasad i warunków otrzymania wsparcia, terminów, wzorów dokumentów. Jednocześnie jednak wiele informacji jest już znanych – przede wszystkim to, jakie obszary będą wspierane oraz kto będzie mógł starać się o dofinansowanie. Zbliżamy się do końca cyklu artykułów opisujących poszczególne zagadnienia, które będą dofinansowywane w programie regionalnym. W poprzednich artykułach skoncentrowaliśmy się na kwestiach innowacyjności i przedsiębiorczości, informatyzacji, gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska i rozwoju infrastruktury społecznej, transportu, a także rynku pracy. Przedostatnim, siódmym priorytetem mazowieckiego programu regionalnego, jest walka z wykluczeniem społecznym i ubóstwem.

AKTYWIZACJA ZAWODOWA I SPOŁECZNA

Podstawowym celem wsparcia przyznawanego w siódmej części mazowieckiego programu regionalnego jest zwiększenie zatrudnienia oraz poprawa zdolności do zatrudnienia osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym. Będzie to realizowane poprzez zwiększenie kompetencji niezbędnych do uzyskania pracy i do samodzielnego poruszania się na rynku pracy. Ponadto, projekty będą służyć zapobieganiu zjawisku ubóstwa, m.in. działaniom ukierunkowanym na dostosowanie wykształcenia i kwalifikacji do potrzeb rynku pracy, a tym samym zwiększenie kompetencji i możliwości zawodowych oraz wspieranie rodzin.

Projekt mazowieckiego RPO w tym zakresie przewiduje dofinansowanie m.in. następujących rodzajów przedsięwzięć:

¾      integracja osób i rodzin wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym ukierunkowana na aktywizację społeczno-zawodową,

¾      dostosowanie oferty edukacyjnej dla osób dorosłych o niskich kwalifikacjach do potrzeb rynku pracy,

¾      wsparcie rodzin wielodzietnych, ubogich rodzin z dziećmi, rodzin z osobami starszymi, rodzin z osobami niepełnosprawnymi oraz rodzin z innymi osobami zależnymi,

¾      działania profilaktyczne i informacyjne adresowane do osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym i ubóstwem,

¾      koordynowanie, animowanie, monitorowanie i wspieranie działań w zakresie aktywnej integracji na poziomie regionalnym i lokalnym.

Projekty te będą mogły być realizowane przez różne podmioty – nie tylko instytucje publiczne, ale także np. organizacje pozarządowe, podmioty ekonomii społecznej, a nawet przedsiębiorców.

OPIEKA NAD DZIEĆMI, ZDROWIE I USŁUGI SPOŁECZNE

Analizy dostępności usług społecznych w województwie mazowieckim wykazały, że mieszkańcy mają ciągle zbyt mały dostęp do usług ochrony zdrowia oraz usług w zakresie opieki nad dziećmi do lat 3 i edukacji przedszkolnej. Konieczne jest także podjęcie działań w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci ze środowisk i terenów defaworyzowanych (np. rodziny mieszkające na wsi, rodziny ubogie, rodziny wielodzietne).

Przewiduje się, że wsparcie usług ochrony zdrowia i usług społecznych może zwiększyć zatrudnienie – zarówno osób bezpośrednio korzystających z tych usług, jak i rodziców bądź opiekunów, którzy do tej pory byli nieaktywni zawodowo z uwagi na zajmowanie się osobami zależnymi.

Osiągnięciu omawianych celów ma służyć dofinansowanie m.in. następujących typów projektów:

¾      rozwój dziennych form wsparcia, usług środowiskowych, usług społecznych dla osób zależnych, w tym opieka nad dziećmi do lat 3,

¾      pomoc dla dzieci i rodzin zagrożonych dysfunkcją, w tym wsparcie systemu pieczy zastępczej,

¾  upowszechnianie i wsparcie dostępu do edukacji przedszkolnej w środowiskach i na obszarach defaworyzowanych,

¾      wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci ze środowisk i terenów defaworyzowanych,

¾      opracowanie i wdrożenie programów wczesnego wykrywania wad rozwojowych i rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych,

¾      koordynowanie i wspieranie rozwoju usług społecznych i procesu deinstytucjonalizacji w regionie.

PODMIOTY EKONOMII SPOŁECZNEJ

Instytucje ekonomii społecznej są podmiotami gospodarczymi i społecznymi działającymi we wszystkich sektorach. Podmioty takie jak stowarzyszenia, fundacje prowadzące działalność gospodarczą i towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych tworzące trzeci sektor nazywane są "tradycyjną" ekonomią społeczną. Z kolei dopiero od niedawna powstające typy podmiotów, takie jak: spółdzielnie socjalne, przedsiębiorstwa społeczne, centra integracji społecznej, zakłady aktywności zawodowej, warsztaty terapii zajęciowej, określane są jako "nowa" ekonomia społeczna.

Głównym założeniem działania takich instytucji jest łączenie funkcji społecznych i zarobkowych, przy szczególnym podkreślaniu istotności tych pierwszych. Podstawowe nadwyżki przeznaczane są na stały rozwój celów i usług dla członków lub wspólnych zadań o charakterze społecznym.

Wsparcie z mazowieckiego programu regionalnego ma przyczynić się do zwiększenia liczby podmiotów ekonomii społecznej i rozwoju już istniejących, a tym samym do zwiększenia zatrudnienia osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym. Ponadto, zwiększy się rola podmiotów ekonomii społecznej w zadaniach na rzecz integracji społecznej i zawodowej, co spowoduje zwiększenie zakresu i poziomu realizacji tych zadań. Celem jest także budowanie więzi lokalnych na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów społecznych.

W ramach wsparcia podmiotów ekonomii społecznej przewiduje się:

¾      tworzenie miejsc pracy w sektorze ekonomii społecznej dla osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym,

¾      świadczenie usług wspierających rozwój ekonomii społecznej,

¾      koordynowanie i monitorowanie rozwoju sektora ekonomii społecznej.

WSPÓLNE ZASADY

Uzgodnienia w zakresie szczegółowych warunków starania się o dofinansowanie w mazowieckim RPO jeszcze trwają. Znamy już jednak kilka założeń, według których będzie udzielane wsparcie w siódmej części programu.

Przede wszystkim wszystko wskazuje na to, że dofinansowania będą przyznawane w formie bezzwrotnej. W projekcie programu wpisano bowiem, że w siódmej osi priorytetowej nie przewiduje się wykorzystania instrumentów finansowych, a beneficjenci będą mogli otrzymać dotacje.

Większość projektów zostanie wybrana w procedurze konkursowej, ale w uzasadnionych przypadkach planuje się także procedurę pozakonkursową – będzie to dotyczyło przedsięwzięć o kluczowym znaczeniu.

Ocena i wybór projektów prowadzone będą na podstawie jasnych i niedyskryminujących kryteriów, powiązanych z planowanymi do osiągnięcia celami i rezultatami. Takie kryteria nie zostały jeszcze opracowane. Znamy już jednak potencjalne preferencje:

¾      realizacja projektu w partnerstwie,

¾      zgodność projektu z regionalną strategią innowacji (innowacje społeczne),

¾      realizacja projektu na obszarach o największym stopniu występowania problemów społecznych oraz najmniejszym stopniu rozwinięcia sektora ekonomii społecznej.

INFORMACJE

Prace nad nowym programem na lata 2014 – 2020 prowadzone są na Mazowszu przez Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego. Obecnie dysponujemy tylko projektem programu (zatwierdzonym 8 kwietnia 2014 r. przez Zarząd Województwa Mazowieckiego), bez szczegółowego opisu priorytetów i zasad przyznawania dofinansowania. W związku z tym nie posiadamy jeszcze informacji wskazujących np. na wysokość dofinansowania, rodzaje kwalifikujących się wydatków czy konkretne kryteria wyboru projektów.

Biorąc pod uwagę wszystkie procedury (m.in. konieczność zatwierdzenia dokumentów przez Komisję Europejską i potrzebę przygotowania wszystkich szczegółowych wytycznych), przewiduje się, że program zostanie uruchomiony nie wcześniej, niż na przełomie 2014 i 2015 roku.

Projekt programu regionalnego dla Mazowsza (najnowszy to wersja 1.3 z kwietnia 2014 r.) i aktualności można znaleźć na stronie internetowej: http://rpo.mazovia.pl/kategorie/perspektywa-2014-2020.

Szczegółowych informacji udziela  Punkt Informacyjny przy odpowiedzialnej instytucji – Mazowieckiej Jednostce Wdrażania Programów Unijnych. Dane kontaktowe:

Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych

Główny Punkt Informacyjny

ul. Jagiellońska 74, 03-301 Warszawa

0 801 101 101, 22 542 20 00, 22 542 22 73, 22 542 22 77

[email protected]

http://rpo.mazowia.eu

Zachęcamy także do kontaktu z Centralnym Punktem Informacyjnym:

Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

ul. Żurawia 3/5, 00-503 Warszawa

tel. 22 626 06 32/33, 22 745 05 46

faks 22 201 97 25

[email protected]

www.cpe.gov.pl/cpi

www.funduszeeuropejskie.gov.pl/punkty