Jakie prawa mają odbiorcy energii i gazu?

Umowę na zakup energii elektrycznej możemy podpisać w domu w obecności akwizytora lub np. na specjalnych pokazach. Urząd Regulacji Energetyki (URE) przypomina, że podstawowe prawo osób zawierających umowy poza lokalem przedsiębiorcy, to możliwość zrezygnowania w ciągu 10 dni.

- Od siedmiu lat każdy odbiorca ma prawo do zmiany sprzedawcy energii elektrycznej i paliw gazowych. Jeśli umowa z nowym - wybranym sprzedawcą zostanie podpisana poza lokalem przedsiębiorstwa energetycznego, a klient po przemyśleniu chce zmienić swoją decyzję, może to zrobić w ciągu 10 dni od podpisania umowy - informuje Urząd Regulacji Energetyki (URE).

Zgodnie z zasadą TPA (Third Party Access), każdy odbiorca energii elektrycznej i paliw gazowych ma prawo dokonać zmiany sprzedawcy, wedle własnych potrzeb i preferencji. Decydującą rolę przy wyborze oferty w dalszym ciągu odgrywa cena prądu i gazu, czyli oszczędność, jaką odbiorca może uzyskać w wyniku dokonanej zmiany. Analizując propozycje sprzedawców dostępne na rynku warto - poza ceną jednostkową energii - zwrócić uwagę także na inne istotne elementy, takie jak informacja o rzeczywistym zużyciu energii i gazu, okres obowiązywania proponowanej umowy, metody płatności oferowane przez sprzedawcę (sposób regulowania płatności) czy warunki rozwiązania umowy, w tym okres wypowiedzenia i okres rozliczeniowy.

URE przypomina, że przed podpisaniem umowy na sprzedaż energii należy szczególnie dokładnie zbadać zapisy umowy w ofercie nowego sprzedawcy - przede wszystkim ceny i warunki ich stosowania a także sprawdzić dostępne opcje płatności (np. co miesiąc, rozlicznie prognozowane raz na pół roku czy raz na rok).

Należy także ustalić okres obowiązywania umowy i warunki wypowiedzenia (np. czy umowa jest przedłużana automatycznie, jakie są kary umowne za wcześniejsze rozwiązanie umowy) oraz sprawdzić, czy umowa nie wiąże się z koniecznością skorzystania z dodatkowych usług (np. usługa ubezpieczeniowa, usługa zdrowotna).

- Pierwszym etapem procesu zmiany sprzedawcy energii elektrycznej lub paliw gazowych jest zawarcie umowy sprzedaży lub umowy kompleksowej z nowym, wybranym przez konsumenta, sprzedawcą. Następnie konieczne jest rozwiązanie dotychczasowej umowy poprzez złożenie oświadczenia o jej wypowiedzeniu. Jeśli odbiorca posiadał dotąd umowę kompleksową, a z nowym sprzedawcą podpisał umowę sprzedaży - niezbędne jest także zawarcie umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej lub paliwa gazowego z dystrybutorem - wskazuje URE.

Zdarza się, że umowy sprzedaży energii elektrycznej i paliw gazowych zawierane są poza lokalem przedsiębiorcy, np. w domach odbiorców, na ulicy czy zorganizowanym pokazie, w towarzystwie akwizytora reprezentującego przedsiębiorstwo. W tym przypadku, podobnie jak w sytuacji umów zawieranych na odległość, odbiorca może od niej odstąpić bez podania przyczyny, składając na piśmie, w terminie 10 dni od zawarcia umowy, stosowne oświadczenie przedsiębiorstwu energetycznemu, z którym zawarta została dana umowa. Oświadczenie to może być złożone osobiście w siedzibie przedsiębiorstwa lub listownie, najlepiej ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, przed upływem tego terminu. Wyjątek stanowi sytuacja, w której odbiorca energii nie otrzyma informacji na piśmie o prawie odstąpienia od umowy. Wówczas nie ma on prawa do jej rozwiązania w ciągu 10 dni od momentu jej podpisania. Niemniej jednak, jeśli przed upływem 3 miesięcy od momentu obowiązywania tej umowy, konsument uzyska informację o prawie do odstąpienia, może z niego skorzystać w terminie 10 dni od dnia otrzymania ww. informacji.

- Warto pamiętać, że przedsiębiorstwo energetyczne przed zawarciem umowy poza swoim lokalem powinno poinformować konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni i wręczyć wzór oświadczenia o odstąpieniu z oznaczeniem nazwy oraz adresem siedziby tego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo obowiązane jest także wręczyć odbiorcy pisemne potwierdzenie zawarcia umowy, stwierdzające jej datę i rodzaj oraz przedmiot świadczenia i cenę - podkreśla URE.

Szczegółowe i przydatne informacje dotyczące funkcjonowania rynku energii i gazu, ze szczególnym uwzględnieniem procedury zmiany sprzedawcy oraz charakterystyką potencjalnie zawieranych umów znajdują się w kompendium wiedzy przygotowanym z myślą o grupie odbiorców w gospodarstwach domowych - Zbiorze Praw Konsumenta Energii Elektrycznej i Zbiorze Praw Konsumenta Paliw Gazowych. Poradniki zostały przygotowane przez Urząd Regulacji Energetyki we współpracy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.