Wystawa online „IKONY” w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie

Nowe ikony, czyli o kulcie i rzeczach kultowych w cyfrowej rzeczywistości. 

Wystawa zrealizowana w ramach projektu „Rzeczy Kultowe” przygląda się obiektom, które stały się dla wielu nas współczesnych przedmiotem kultu, pożądania i nieodłącznym elementem stylu życia. Wyłonione ze sfery cyfrowej, niezbywalnej już części naszej rzeczywistości, zachęcają do refleksji nad codziennymi zachowaniami, opatrzonymi symbolami i wyuczonymi gestami. Na zaproszenie Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie artyści nowych mediów z grupy panGenerator stworzyli wystawę „IKONY”, w której wspólnie z etnografami, pochylają się z namysłem nad wytworami kultury cyfrowej. Wystawa dostępna online.

Wystawa „IKONY” wieńcząca dwuletni projekt Rzeczy Kultowe, poprzez ikoniczne artefakty przetworzone w artystycznej wizji, prezentuje swoiste uniwersum kultury cyfrowej, której początki sięgają w Polsce lat 90. Wśród obiektów pojawia się kultowy telefon Nokia 3310 - niczym widmo pewnej epoki, gdy hitem była gra w snake’a, a łączenie się z Internetem przez modem sygnalizowała seria zgrzytów. Wystawa skupia się przede wszystkim jednak na tym, co dzisiaj możemy zaobserwować w relacji człowiek-technologia.

Wystawa  prezentowana jest w Muzeum, gdzie „kultura” odmieniana jest przez wszystkie przypadki, choć akurat przymiotnik „cyfrowa” słyszany jest raczej rzadko. A przecież technologia stała się nieodłącznym aspektem naszej codzienności, co jest właściwą materią badawczą etnografów – wyjaśnia Aleksander „Bratek” Robotycki z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. - Nasze osobiste rzeczy cyfrowe – smartfon czy laptop – stają się przedmiotami kultu, wpływają na masową wyobraźnię z mocą równą religijnym dogmatom. Chcąc zrozumieć ten fenomen potrzebujemy się wobec niego zdystansować – czego przykładem jest wystawa „IKONY”.

Artyści grupy panGenerator demaskują iluzje, jakim ulegamy doświadczając cyfrowej rzeczywistości. Zaprezentowane na wystawie symbole cyfrowego świata – m.in. pasek postępu, klepsydra, kursor - przeniesione w fizyczną formę interaktywnych, kinetycznych i dźwiękowych instalacji, pozwalają na zdystansowanie się i zyskanie nowej perspektywy wobec codziennych, często już machinalnych zwyczajów, cyfrowych gestów w postaci kliknięć, scrollowania, drag&drop’ów, znanych symboli i osobistych przedmiotów. Potoczne „ikonki” zmienione w tytule wystawy na „Ikony” obrazują poznawcze uproszczenia naszych umysłów w kontakcie z technologią oraz wskazują na kulto- i kulturotwórcze mechanizmy cyfrowych technologii.

W projekcie Rzeczy Kultowe przyglądaliśmy się przez dwa lata różnym fenomenom, które zyskały na przestrzeni lat status kultowych. Poprzez wystawę „IKONY” łączymy różne spojrzenia, treści, punkty widzenia dla różnych pokoleń – tłumaczy Anna Grunwald, koordynatorka projektu Rzeczy kultowe i kierowniczka Działu Edukacji w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie - Nowe technologie dla Pokolenia X, czy nawet Millenialsów to fenomen sam w sobie, odrębny świat idei, urządzeń, programów, aplikacji, które postrzegają jako unowocześnienie codziennego życia, jego dodatek. Dla „Z”-etek świat cyfrowy to naturalne środowisko życia, nieodróżnialne od świata fizycznego. Dla nich nie ma już podziału na to, co realne i to, co wirtualne. Wystawa umożliwia spotkanie tych światów. – dodaje Grunwald.

Ikony cyfrowe to nowy język, znany powszechnie kod współczesności, zaawansowanych technologii, a jednak kierujący  nas – poprzez swoje  „pismo obrazkowe” - do naszej pierwotnej natury. Artyści tworzący wystawę wskazują na te dychotomie. Poprzez obiekt w postaci skrzynki z paskiem postępu, który zatrzymuje się pod wpływem spojrzenia zwiedzającego, zadają pytanie czy technologiczny rozwój idzie w parze z odrzuceniem myślenia magicznego?

Koncepcję artystyczną wystawy jak i przedstawione na niej obiekty, stworzyła - na zaproszenie Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie - grupa artystyczna panGenerator. Kolektyw w składzie Jakub Koźniewski, Krzysztof Cybulski, Krzysztof Goliński od 2010 roku tworzy unikalne projekty w obszarze sztuki nowych mediów, eksplorując nowe technologie. Prace grupy charakteryzują się łączeniem świata bitów ze światem atomów – tego, co fizyczne i namacalne z tym, co efemeryczne i cyfrowe. Wystawiali swoje prace m.in. na licznych festiwalach: Ars Electronica, SXSW, ZKM Karlsruhe, Dutch Design Week, Milan Design Week, Athens Digital Art Festival. Nagrodzeni m.in.: “Paszportami Polityki” w Kulturze Cyfrowej, Cannes Golden Lion, Prix Ars Honorary Mention na Ars Electronica, Lumen prize. Współpracę z Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie rozpoczęli przy projekcie TEENS Love Design w 2018 r.

LINK DO PREZENTACJI WYSTAWY ONLINE

Video: https://youtu.be/hmd5SmJTVJQ

Katalog: https://ethnomuseum.pl/wp-content/uploads/2020/11/IKONY-katalog_2.pdf

Więcej:

FOTORELACJA i opis na www: https://bit.ly/IKONYwPME

DEBATA online wokół wystawy: https://youtu.be/3jG6rxwnKGY

***

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie istnieje od 1888 r. To najstarsze i największe muzeum etnograficzne w Polsce jest przestrzenią, w której dorobek kultury światowej spotyka się z indywidualną wrażliwością, stając się inspiracją do odkrywania piękna tkwiącego w różnorodności. W nowocześnie urządzonych wnętrzach prezentujemy wystawy stałe i czasowe o interdyscyplinarnym charakterze i zróżnicowanej tematyce. Autonomiczną strukturą naszej instytucji jest poświęcone najmłodszym Muzeum dla Dzieci, w którym można wszystkiego dotknąć. Naszą misją jest kolekcjonowanie różnorodności i bogactwa kultur całego świata oraz prezentowanie ich wartości jako dobra ogólnonarodowego, tym samym przyczyniając się do rozwoju społeczeństwa otwartego.

www.ethnomuseum.pl