Wernisaż wystawy "Krystian Burda. Droga do Żelazowej Woli - studium czasoprzestrzeni"

W imieniu Dyrektora Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina dr. Artura Szklenera, Kuratora Muzeum Fryderyka Chopina Macieja Janickiego oraz Prezesa Fundacji Polskiej Sztuki Nowoczesnej Piotra Nowickiego mam przyjemność zaprosić Państwa na wernisaż wystawy poświęconej unikatowej koncepcji artystycznej pomnika dedykowanego Fryderykowi Chopinowi, zatytułowanej: "Krystian Burda. Droga do Żelazowej Woli - studium czasoprzestrzeni", której kuratorami są Maciej Janicki i Mariola Wojtkiewicz ze strony Muzeum Fryderyka Chopina oraz Sarmen Beglarian i Sylwia Szymaniak ze strony Fundacji Polskiej Sztuki Nowoczesnej. Wernisaż wystawy odbędzie się w Żelazowej Woli w najbliższą sobotę, 15 czerwca o godz. 13.00 w sali wystaw czasowych w pawilonie recepcyjnym Preludium.

Serdecznie zapraszam i pozdrawiam serdecznie,
Agata Mierzejewska, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
22 44 16 191, 513 338 058, [email protected]

Opis projektu

Projekt „Droga do Żelazowej Woli – studium czasoprzestrzeni” (1960-61) autorstwa Krystiana Burdy to koncepcja pomnika poświęconego Fryderykowi Chopinowi, która składać się miała z form przestrzennych ustawionych na odcinku 10 kilometrów wzdłuż drogi z Warszawy do Żelazowej Woli. Pomnik przewidziany został do oglądania z okien samochodu jadącego z prędkością 60 km/h.

Film Burdy, koncepcja pomnika-drogi, był zakończeniem kilkuletnich studiów i badań nad zagadnieniem rytmów w czasie i przestrzeni prowadzonych przez artystę w pracowni Oskara Hansena i Jerzego Jarnuszkiewicza w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Koncepcję pomnika Krystian Burda przedstawił podczas obrony swojego dyplomu na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 1961 roku. Podczas obrony artysta zaprezentował obok filmu, fragment pomnika w formie makiety, okrągły relief ukazujący widzenie form w ruchu, plansze fotograficzne ilustrujące ideę w przestrzeni, plan lokalizacji i zdjęcia pejzażu mazowieckiego. Częścią projektu był komentarz artysty stanowiący „credo” pracy:

1. Rytm – to czynnik ładu i porządku funkcjonowania świata.
2. Pory roku, dzień, noc – to zmienność rytmu.
3. Człowiekowi wrodzone jest poczucie rytmu (rytm serca, rytm kroków).
4. Bez rytmu nie byłoby muzyki, tańca, plastyki – nie byłoby sztuki.
5. Człowiek XX wieku większe odległości pokonuje różnymi środkami lokomocji.

Podstawowym elementem dyplomu Krystiana Burdy był film, który stanowił wprowadzenie do myślenia o pomniku oglądanym w ruchu. Autor, obrazując idee swojej koncepcji, rejestrował środowisko człowieka i mazowieckie krajobrazy, odnajdując w nich rytmy, które w filmie są wstępem do form przestrzennych prowadzących widza do Domu Urodzenia Fryderyka Chopina. Formy przestrzenne były nagrywane metodą po-klatkową i „z otwartej kamery” z przesuwanej na rolkach makiety, aby odtworzyć wrażenia podróżującego do Żelazowej Woli. Film Krystiana Burdy, zarejestrowany na taśmie szesnastomilimetrowej we współpracy z operatorem Andrzejem Janem Wróblewskim wzbudził kontrowersje podczas obrony. Było to pierwsze zastosowanie tego medium jako głównej części dyplomu na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie.

Dzieło Krystiana Burdy to unikatowa propozycja artystyczna pomnika poświęconego Fryderykowi Chopinowi. Mimo upływu czasu, projekt nadal zdumiewa rewolucyjnym podejściem do zagadnienia pomnika, rzeźby, przestrzeni, odczuwania i odnajdywania analogii rytmu w naturze i działalności człowieka, zwraca uwagę na udział i rolę przestrzeni w dziele sztuki.

Pokaz projektu Krystiana Burdy w Żelazowej Woli po raz pierwszy po 50 latach przybliża szerokiej publiczności idee artysty. „Droga do Żelazowej Woli – studium czasoprzestrzeni” to niezwykły pomysł monumentalnego, abstrakcyjnego pomnika poświęconego Fryderykowi Chopinowi, zaprojektowany w 150. rocznicę urodzin kompozytora, nie mający analogii w historii sztuki i architektury.

Konferencja
Częścią projektu jest konferencja naukowa poświęcona dziełu Krystiana Burdy -"Droga do Żelazowej Woli - studium czasoprzestrzeni". Z racji interdyscyplinarnego charakteru dzieła Burdy, w którym łączą się rzeźba (formy przestrzenne), film (ruch) oraz muzyka (rytm), jako elementy studium czasoprzestrzeni, do udziału w konferencji zaproszono specjalistów różnych dziedzin, opisujących wybrane zagadnienia, dla których punktem wyjścia będzie dzieło Burdy oraz kontekst jego powstania. Konferencja odbędzie się 23 października 2013 roku w Domu Urodzenia Fryderyka Chopina i Parku w Żelazowej Woli.

„Wtrącenia. Interwencje wizualno-dźwiękowe”
Dopełnieniem projektu kuratorskiego poświeconego pracy Krystiana Burdy jest cykl interwencji wizualno-dźwiękowych prezentowanych od jesieni 2012 roku w Parku i budynkach Domu Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli. „Droga do Żelazowej Woli - studium czasoprzestrzeni” stała się inspiracją dla studentów Pracowni Audio Sfera (Wydział Komunikacji Multimedialnej Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu), którzy podczas letniego pleneru w Żelazowej Woli przygotowali propozycje dyskretnych interwencji wizualno-dźwiękowych. Przyniosły one refleksję nie tylko nad obszarami ingerencji i językiem wizualno-dźwiękowym, ale również nad współczesną kondycją tak szczególnego miejsca jakim jest Żelazowa Wola. Odniesienia do dzieła Burdy przeniosły też próby artystyczne na abstrakcyjny poziom – rozważań o rytmie w naturze i sztuce. Więcej o „Wtrąceniach”: http://chopin.museum/pl/exhibition/events/id/479, http://chopin.museum/pl/exhibition/events/id/477