Ogród Tarasowy za Pałacem Ursynowskim w Warszawie: Historia i Dziedzictwo Rezydencji | Otwarcie dla Mieszkańców!

Dzięki dobrej współpracy władz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego ze
stowarzyszeniem Otwarty Ursynów 17 kwietnia 2025 roku został oficjalnie
otwarte dla mieszkańców Warszawy zabytkowy ogród tarasowy, zlokalizowany za
Pałacem Ursynowskim, w którym mieści się siedziba władz uczelni. Ogród
tarasowy, który jest częścią rezerwatu przyrody Skarpa Ursynowska, można
odwiedzać codziennie w godzinach od 8.00 do 18.00.
Tarasy dzięki staraniem władz Uczelni zostały odrestaurowane z funduszy uczelni
w 2017 roku. Są częścią Pałacu Ursynowskiego, którego historia sięga 1775 roku
i wiąże się z pułkownikiem Józefem de Maisonneuve, ulubieńcem księżnej Izabeli
z Czartoryskich Lubomirskiej. Józef de Maisonneuve nazwał majątek Roskosz
(Rozkosz). Nazwa ta obowiązywała do 1822 roku, kiedy to dwór i ziemię kupił
Julian Ursyn Niemcewicz, wybitny polityk, pisarz i poeta, a także przyjaciel i
adiutant Tadeusza Kościuszki. Rezydencja otrzymała nazwę Ursynów od starego
nazwiska rodziny Niemcewiczów.
- Dzisiejszy dzień jest dla naszej uczelni wyjątkowy – po latach starań, dzięki
zaangażowaniu wielu osób i instytucji, między innymi dobrej współpracy ze
społecznikami ze stowarzyszenia Otwarty Ursynów, możemy oficjalnie otworzyć
dla społeczeństwa zabytkowy ogród tarasowy zlokalizowany za Pałacem
Ursynowskim, w sercu rezerwatu przyrody Skarpa Ursynowska. Chciałbym
podkreślić, że udostępnienie tej przestrzeni nie oznacza kompromisu kosztem
ochrony środowiska. Wręcz przeciwnie – to dowód na to, że przy mądrej, opartej
na wiedzy naukowej współpracy, możliwe jest pogodzenie ochrony cennych
siedlisk przyrodniczych z potrzebą edukacji i upowszechniania wartości przyrody.
Zapraszam Państwa do korzystania z tego miejsca z uważnością i szacunkiem.
Niech ogrody tarasowe staną się przestrzenią inspiracji, odpoczynku i nauki –
żywym symbolem tego, jak dzisiejsze miasta mogą stawać się ostojami przyrody
- powiedział prof. dr hab. Michał Jerzy Zasada, rektor SGGW.
- Bardzo się cieszę, że 17 kwietnia możemy wspólnie z władzami SGGW zaprosić
nie tylko mieszkańców Dzielnicy Ursynów, ale przede wszystkim wszystkich
mieszkańców Warszawy do zwiedzania ogrodu tarasowego poniżej Pałacu
Krasińskich na Ursynowie. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie duża życzliwość i
pomoc JM rektora Michała Zasady, który od samego początku podjął skuteczne
działania, aby doprowadzić do dzisiejszego otwarcia. Dla mnie to wspaniała
informacja dla mieszkańców Warszawy, którzy od dziś mogą odwiedzić to piękne
miejsce. Mam nadzieję również, że władze innej uczelni, która dzierżawi od
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów teren Parku Natolińskiego pójdą w ślady za
władzami SGGW i udostępnią mieszkańcom Warszawy swobodny dostęp do
parku i pałacu Natolińskiego poza ścisłym rezerwatem. Dobra kultury i dobra
przyrodnicze będące w domenie publicznej powinny być dostępne w sposób
nielimitowany dla obywateli - powiedział Paweł Lenarczyk, przewodniczący
stowarzyszenia Otwarty Ursynów, radny Dzielnicy Ursynów.
– Otwarcie ogrodu tarasowego za Pałacem Ursynowskim to piękny przykład, jak
dzięki dobrej woli i współpracy można przywracać mieszkańcom dostęp do
historycznych miejsc o wyjątkowej wartości przyrodniczej i kulturowej. Jako
lokalny samorząd z radością wspieramy takie inicjatywy, które nie tylko integrują
środowisko akademickie z lokalną społecznością, ale też czynią naszą dzielnicę
jeszcze bardziej otwartą i przyjazną. Dziękuję władzom SGGW, a szczególnie JM
rektorowi Michałowi Zasadzie, za otwartość, zaangażowanie i realne działania na
rzecz udostępnienia tego wyjątkowego ogrodu. Mam nadzieję, że to dopiero
początek kolejnych wspólnych projektów, które będą służyły zarówno
mieszkańcom Ursynowa, jak i całej Warszawy – powiedział Zastępca Burmistrza
Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy, Cezary Holdenmajer.
Transmisja z briefingu otwarcia Ogrodów Rektorskich: [LINK]

KRÓTKA HISTORIA PAŁACU URSYNÓW
Historia pałacu Ursynów, obecnego Rektoratu Szkoły Głównej
Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, sięga 1775 roku i wiąże się z
pułkownikiem Józefem de Maisonneuve, ulubieńcem księżnej Izabeli z
Czartoryskich Lubomirskiej.
Józef de Maisonneuve otrzymał od ojca Izabeli malowniczy kawałek ziemi.
W ciągu dwóch lat pułkownik wybudował dwór i kilka innych zabudowań
na zboczu z widokiem na dolinę Wisły i, zakochany w Izabeli, nazwał
majątek Roskosz (Rozkosz). Nazwa ta obowiązywała do 1822 roku,
chociaż w ciągu prawie pięćdziesięciu lat właściciele zmieniali się
kilkakrotnie.
W 1784 roku druga właścicielka, księżna Joanna Sapieżyna, przekazała
majątek znanemu politykowi, mówcy, pierwszemu polskiemu historykowi
sztuki i kolekcjonerowi Stanisławowi Kostce Potockiemu i jego żonie. Przez
piętnaście lat Roskosz był ich letnią rezydencją, stale rozbudowywaną i
upiększaną.
Dwaj kolejni właściciele, Grzegorz Wykowski i Ignacy Kochanowski,
korzystali z posiadłości tylko przez krótkie okresy.
W 1822 roku dwór i ziemię kupił Julian Ursyn Niemcewicz, wybitny
polityk, pisarz i poeta, a także przyjaciel i adiutant Tadeusza Kościuszki.
Rezydencja otrzymała nazwę Ursynów od starego nazwiska rodziny
Niemcewiczów. Właściciel był bardzo przywiązany do pałacu; odnowił
budynki, pielęgnował park i wzbogacił go o nowe kwiaty i krzewy
przywiezione z Ameryki. W 1831 roku Niemcewicz został wysłany z misją
dyplomatyczną do Londynu i Paryża, z której nigdy nie powrócił. Zmarł na
wygnaniu. Ursynów został skonfiskowany przez cara po upadku powstania
listopadowego.
W 1857 roku Ursynów stał się własnością Elizy Krasińskiej z domu
Branicka, żony poety Zygmunta Krasińskiego. Postanowiła wybudować
nową rezydencję dla siebie i męża. Pałac, bogato zdobiony rzeźbami,
został zaprojektowany przez Zygmunta Rozpendowskiego (ucznia Henryka
Marconiego) i wybudowany wraz z pięknie zaaranżowanymi tarasami, na
skarpie warszawskiej w 1860 roku.
Nowa rezydencja była neorenesansową, parterową budowlą, regularną i
symetryczną. Jej tylną elewację zdobiła pergola z żeliwa. Trójkątną
elewację frontową zwieńczyły posągi dzieci, przedstawiające cztery pory
roku. Rzeźby bogiń Fortuny i Ceres umieszczono w bocznych niszach.
Elewację zdobiły również popiersia polskich postaci historycznych;
marszałków Stanisława Koniecpolskiego, Stefana Czarnieckiego, Pawła
Sapiehy i Jana Tarnowskiego z przodu oraz królowych Wandy, Dąbrówki,
Jadwigi i Barbary od strony ogrodu. Pałac przetrwał wojny i
zmartwychwstania.
Kolejnym właścicielem pałacu był Adam Krasiński, wnuk Zygmunta
Krasińskiego, który przeznaczył majątek na cele edukacyjne. Do wybuchu
I wojny światowej w pałacu mieściła się szkoła kształcąca nauczycieli. W
czasie wojny wycofujące się wojska rosyjskie wycięły wspaniały park
otaczający pałac. Park nigdy nie został odrestaurowany.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku szkoła na
Ursynowie stopniowo przekształcała się w szkołę zawodową,
specjalizującą się w ogrodnictwie i rolnictwie. Gdy w 1921 roku hrabia
Edward Raczyński, spadkobierca Adama Krasińskiego, przekazał majątek
Ministerstwu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, utworzono tu
Państwową Wyższą Szkołę Rolniczą. II wojna światowa przerwała plany
stworzenia wzorcowej placówki oświatowej. Podczas okupacji niemieckiej
działały tu dwie szkoły rolnicze. Po wojnie pałac na Ursynowie stał się
Centralną Szkołą Państwowych Ośrodków Maszyn Rolniczych i Spółdzielni
Rolniczych.
W latach 1950-1952 w sąsiedztwie pałacu wybudowano dwie szkoły i trzy
budynki administracyjne, domy studenckie, stołówkę i aulę. W 1956 roku
cały kompleks przekazano Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w
Warszawie.